Wezwanie z art. 223 PZP – wyjaśnienia treści oferty i poprawa omyłki

Zgodnie z art. 223 ust. 1 PZP, w toku badania i oceny ofert zamawiający może żądać od wykonawców wyjaśnień dotyczących treści złożonych ofert oraz przedmiotowych środków dowodowych lub innych składanych dokumentów lub oświadczeń. Artykuł 223 PZP jest odpowiednikiem art. 87 ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień publicznych (dalej zwanej „uchylonej PZP”). Należy uznać, że doczasowe orzecznictwo wydane do art. 87 uchylonej PZP jest aktualne. Na podstawie ust. 1 ww. artykułu możliwe są wyjaśnienia treści oferty lub załączonych do niej dokumentów natomiast na podstawie ust. 2 poprawa omyłek.

Procedura wyjaśnień treści oferty opisana w art. 223 ust. 1 PZP może nastąpić może w ramach etapu oceny ofert a zatem od chwili ich otwarcia do czasu wyboru oferty najkorzystniejszej.

Konieczność uzyskania wyjaśnień od wykonawcy co do treści złożonej oferty lub załączonych do niej dokumentów przedmiotowych najczęściej spowodowana jest próbą ustalenia czy oferta wykonawcy jest zgodna ze warunkami zamówienia. Niezgodność bowiem z warunkami zamówienia skutkuje odrzuceniem oferty na podstawie art. 226 ust. 1 pkt 5 PZP.

Część doktryny i orzecznictwa przyjmuje, że zamawiający nie ma obowiązku uzyskania wyjaśnień od wykonawcy. Czasem jednak uprawnienie zamawiającego przeradza się w obowiązek. Jeżeli wymagają tego okoliczności sprawy, zamawiający działając zgodnie z zasadami uczciwej konkurencji i równego traktowania wykonawców jest nie tylko uprawniony, co wręcz zobowiązany do żądania przedstawienia wyjaśnień powziętych wątpliwości dotyczących treści oferty.

Zaprezentowane stanowisko jest zgodne z wyrokiem KIO z dnia 3 października 2017 r. (KIO 1926/17), w którym Izba wskazała, że „Przepis art. 87 ust. 1 zdanie pierwsze ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień publicznych (t.j. Dz.U. z 2015 r. poz. 2164 ze zm.) nie ustanawia obowiązku żądania wyjaśnień, ale ze względu na użycie czasownika »może« daje zamawiającym uprawnienie żądania wyjaśnień. Choć przepis ten ustanawia fakultatywność żądania, jednak zgodnie z zasadą należytej staranności zamawiający powinien żądać od wykonawców wyjaśnień, gdy treść oferty budzi wątpliwości zamawiającego”. Podobnie Izba wypowiedziała się w wyroku z dnia 27 listopada 2017 r. (KIO 2383/17), w którym stwierdziła, że: „nie można pominąć w tym miejscu obowiązku, jaki ciąży na Zamawiającym, czyli rzetelnego przeprowadzenia postępowania o udzielnie zamówienia. Dokonując zestawienia uprawnienia wezwania wykonawcy do złożenia wyjaśnień w zakresie treści złożonej oferty oraz należytej oceny ofert wydaje się słusznym, że regulacja art. 87 ust. 1 powinna być rozpatrywana w kategoriach kompetencji Zamawiającego – czyli prawa Zamawiającego do żądania wyjaśnień jednakże połączonego z obowiązkiem zażądania tychże wyjaśnień celem wypełnienia obowiązku przeprowadzenia oceny ofert w sposób staranny i należyty”.

Podobnie treść art. 223 ust. 2 PZP zasadniczo odpowiada dotychczasowej treści art. 87 ust. 2 uchylonej PZP. Poprawienie omyłek wymienionych w pkt 1-3 jest obowiązkiem zamawiającego. Wyróżniamy omyłkę pisarską, rachunkową i tzw. inną omyłkę.

Oczywistą omyłką pisarską, w świetle orzeczenia Sądu Okręgowego w Gdańsku z dnia 27 czerwca 2008 r. sygn. akt XII Ga 206/08 jest niezamierzona niedokładność nasuwająca się każdemu, bez przeprowadzania dodatkowych ustaleń. Może to być błąd literowy, widoczne niezamierzone opuszczenie wyrazu, czy inny błąd, wynikający z przeoczenia lub innej wady

Natomiast za omyłkę rachunkową należy uznać omyłkę wynikającą z błędnej operacji na liczbach a stwierdzenie jej jest możliwe na podstawie prześledzonego działania matematycznego (tak: wyrok Krajowej Izby Odwoławczej z dnia 18 kwietnia 2019 r. sygn. akt KIO 605/19).

Inna omyłka to natomiast omyłka polegająca na niezgodności oferty z SIWZ, niepowodująca istotnych zmian w treści tej oferty. Poprawienie tych omyłek następuje poprzez ingerencję w oświadczenie woli wykonawcy, jakim jest złożona przez niego oferta. Warto nadmienić, że celem wprowadzenia tej regulacji było zapobieganie odrzuceniu ofert z powodu błahych pomyłek. Jak wskazano w wyroku KIO z 12.08.2010 r., sygn. akt KIO 1610/10 „Artykuł 87 ust. 2 pkt 3 ustawy Prawo zamówień publicznych został wprowadzony w celu uniknięcia licznych niegdyś przypadków odrzucania ofert z powodu błahych pomyłek, dopuszcza poprawienie niedopatrzeń, błędów niezamierzonych, opuszczeń, drobnych różnic itp., lecz wszystkie te zmiany muszą mieścić się w pojęciu omyłki”.

W świetle wyroku Izby z 8.06.2019 r., o sygn.. akt KIO 1078/19. „Intencją Ustawodawcy w zakresie przepisu art. 87 ust. 2 pkt 3 p.z.p. było umożliwienie brania pod uwagę w postępowaniu o zamówienie publiczne ofert obarczonych nieistotnymi wadami, będącymi wynikiem różnego rodzaju błędów i omyłek, które nie prowadzą do istotnych zmian w treści oferty – nie zniekształcają w znaczącym stopniu, niezgodnie z intencją oświadczenia woli wykonawcy ubiegającego się o zamówienie. Z przepisu tego wynika zatem zamiar Ustawodawcy dopuszczenia do oceny w postępowaniu wszystkich ofert, nawet tych które zawierają różnego rodzaju błędy, niedoskonałości, byleby tylko nie prowadziło to do zniekształcenia woli wykonawcy w zakresie istotnej części jego oferty”